Manşet

GÜNDEM MUSTAFA BALBAY

GÜNDEM MUSTAFA BALBAY

TARİH:26 HAZİRAN 2016 Yorumlar (0)

GÜNDEM

MUSTAFA BALBAY

PROF. HALİL İNALCIK'IN ARDINDAN

"SORUN DİNDE DEĞİL, ONU KULLANANDADIR"

Bir Afrika atasözü şöyle der:

Bir bilge öldüğünde bir kütüphane kapanmış demektir.

100 yaşında, daha üreteceği pek çok şey varken yitirdiğimiz Prof. Dr. Halil İnalcık, tam da bu Afrika atasözünün tarif ettiği gibiydi.

Yaşadığı çağı aşan, zamanın her dilimini üretmeye ayıran sadece tarihçi olarak tanımlanması olanaksız bir insandı.

Dünyadaki Türkologların yüzde 80'i Alman ya da Rus'tur. Orhun yazıtlarını da bir Rus bilim insanının çözdüğünü anımsattıktan sonra şu saptamayı paylaşalım:

Türklerin tarihinin büyük bir dilimini Türk olmayan tarihçiler araştırmış ve yazmıştır.

İşte Prof.Dr. İnalcık'ın uluslararası alanda da kabul görmüş kişiliği bu anlamda çok önemlidir.

Yakın-uzak tüm tarihimizi araştırma, bugüne taşıma çabasını son nefesine dek sürdüren İnalcık bize büyük bir geçmiş ve gelecek mirası bıraktı.

***

Prof. İnalcık'la 2014 yılında iki uzun sohbetimiz olmuştu. Özgürlüğün ilk aylarında Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu'na bir öneri sunmuştum:

İçinden geçtiğimiz dönemde her yıl önemli bir konunun 100. yılı. Bu yıl Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasının 100. yılı.
2015 Çanakkale'nin, Ermeni iddialarının 100. yılı.

Bunlarla ilgili, ‘aklın ve bilimin ışığında 20. yüzyılın belleğini 21. yüzyıla taşıyoruz'

başlıklı sempozyumlar yapalım. Kemal Bey tamam dedi.

Şişli Belediye Başkanımız Hayri İnönü ile konuşup sponsorluk konusunu çözdük.

Adım adım katılımcıları planlamaya başladık.

İlk kapısını çaldığımız kişilerden biri Prof. İnalcık oldu.

Bilkent Üniversitesi ona güzel bir yaşam ve çalışma ortamı sunmuştu.

Evine girdim...

Oturmak için bir kitap-dosya grubunu bir yerden başka bir yere aktarmak gerekiyordu.

Masanın üstündekiler elindeki çalışmayı bitirdikten sonra başlatacağı araştırmanın dokümanlarıymış.

Uzun koltuğun üzerindekiler halen sürmekte olan bir kitabın parçaları...

Konuyu anlattım. Çok güzel sözlerle olumladı. Mutlaka bir bildiri hazırlayacağını, kendisi gelemezse
Prof. Dr. Talat Halman'ın okumasını isteyeceğini söyledi.

Çok anlamlı bir konuşma gönderi. Konuşmayı da sempozyumdan iki ay sonra kaybettiğimiz Prof. Dr. Halman okudu.

Ana fikri şuydu:

Din hiçbir zaman sorun üretmez, sorun dini kullananlardadır.

***

Prof. İnalcık, Türkiye'de ve dünyada en çok Osmanlı üzerine araştırmalarıyla biliniyor.

Osmanlı'yı altı ana bölüme ayırıyordu...

Birincisi, kuruluşu, kendini kabul ettirişi.

İkincisi, yükselişi, Avrupa'ya söz sahibi oluşu, üstünlüğü kabul ettirişi.

Üçüncüsü, dünya devleti oluşu, bu gerçeği tüm muhatap devletlerin kabul edişi.

Dördüncüsü, duraklaması, kendisine eşit devletlerin sahneye çıkışı.

Beşincisi, gerilemesi ve küçülme evresine girişi.

Altıncısı, çöküş ve dağılma.

Her aşamayı nedenleri ve çarpıcı örnekleriyle birlikte dile geren Prof. İnalcık, Osmanlı'nın bilimden ve çağından uzaklaşmasının etkilerini özellikle vurgular.

Prof. İnalcık'ın anısı önünde saygıyla eğiliyoruz.

Tarih var oldukça o da var olacak.

YORUM YAZ

YORUMLAR ( 0 )